Thị trường là một thuật ngữ phổ biến trong kinh tế. Việc hiểu rõ khái niệm thị trường là gì và các yếu tố cấu thành giúp doanh nghiệp lập ra được chiến lược kinh doanh hiệu quả hơn. Cùng peopleforjesse.com tìm hiểu rõ hơn bằng cách theo dõi bài viết sau đây.
I. Thị trường là gì?
Thị trường là một thuật ngữ quen thuộc trong kinh doanh và là môi trường diễn ra các giao dịch kinh doanh. Thị trường thường phát sinh khi một cuộc mua bán tất cả hàng hóa diễn ra giữa người mua và người bán. Hay còn được gọi là nơi kết hợp tiêu dùng và sản xuất hàng hóa.
II. Một số hình thái thị trường
1. Thị trường tự do
Đây là hình thức thị trường hoạt động tự do mà không có sự can thiệp của chính phủ. Trên thị trường tự do này, người mua và người bán tự do hoạt động nên có sự cạnh tranh, dẫn đến giá cả ngày càng cao, chèn ép người tiêu dùng. Tuy nhiên, khi thị trường này có tác động tiêu cực đến thị trường thương mại, các cơ quan chính phủ vẫn có thể can thiệp.
2. Thị trường hàng hoá
Thị trường hàng hoá là nơi trao đổi, mua bán mọi hàng hoá, sản phẩm phục vụ đời sống hàng ngày. Thị trường hàng hóa vô cùng phong phú với các sản phẩm từ lương thực, thực phẩm, nhiên liệu đến các mặt hàng tài chính.
3. Thị trường tiền tệ
Thị trường tiền tệ là hình thức thị trường lớn nhất trên thế giới và hoạt động 24/7. Trong thị trường này, chính phủ, nhà đầu tư, ngân hàng, người tiêu dùng hoặc những người khác sẽ được phép giao dịch trên nhiều đối tượng trên khắp thế giới.
4. Thị trường chứng khoán
Thị trường chứng khoán là nơi diễn ra tất cả các giao dịch mua bán chứng khoán. Thị trường chứng khoán từ trước đến nay vô cùng sôi động và khó kiểm soát do tính phức tạp cao. Hầu hết các giao dịch sôi động trên thị trường này được thực hiện thông qua các phương tiện internet.
III. Các yếu tố cấu thành thị trường
1. Chủ thể tham gia
Chủ yếu là cá nhân, tổ chức có đủ năng lực hành vi pháp lý và năng lực pháp luật để thực hiện hoạt động giao dịch. Cụ thể hơn, đối tượng tham gia là người mua và người bán hoạt động trực tiếp trên thị trường. Họ đóng vai trò trung gian giữa người mua và người bán hoặc quản lý và giám sát thị trường.
2. Khách thể
Khách thể chính là dịch vụ, sản phẩm, hàng hóa, thậm chí cả sức lao động, vốn,… mà các chủ thể tham gia thị trường hướng tới. Tài sản giao dịch, cho dù tài sản vô hình như nhãn hiệu và bản quyền, hay tài sản hữu hình như lương thực, thực phẩm và tiền tệ, đều là mục tiêu của thị trường.
3. Giá cả thị trường
Giá cả thị trường được hình thành trên cơ sở cung cầu hàng hoá. Cụ thể:
- Nếu cung lớn hơn cầu thì giá giảm
- Nếu cầu lớn hơn cung thì giá tăng
IV. Phân loại các thị trường hiện nay
1. Căn cứ vào hình thái vật chất
- Thị trường hàng hoá: Đây được coi là hình thức thị trường vô cùng phổ biến đối với đối tượng kinh doanh chính (hàng hoá hữu hình). Những mặt hàng này có thể là nguyên liệu thô, yếu tố sản xuất hoặc hàng tiêu dùng hàng ngày. Sự cạnh tranh trên thị trường này ngày càng trở nên gay gắt hơn khi ngày càng có nhiều nhà sản xuất và thương nhân ra đời.
- Thị trường dịch vụ: Có một đối tượng chưa được khai thác giúp mọi người đáp ứng các nhu cầu phi vật chất của họ. Trong hình thức thị trường này, quá trình tiêu thụ và sản xuất sẽ diễn ra song song.
2. Căn cứ vào mối quan hệ cung cầu
- Thị trường thực tế: Đây là loại thị trường có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Thị trường được tạo thành từ những khách hàng đã và đang sử dụng sản phẩm của công ty để đáp ứng nhu cầu của họ. Khi kinh doanh, thương gia hy vọng duy trì và mở rộng thị trường như vậy để đảm bảo rằng lượng khách hàng thực tế có thể trung thành với doanh nghiệp.
- Thị trường tiềm năng: Đây là thị trường mà mọi doanh nghiệp đều hướng tới để mở rộng hoạt động kinh doanh. Những người thuộc nhóm thị trường này thích hợp với mọi mặt hàng kinh doanh, nhưng chưa trở thành khách hàng. Tuy nhiên, họ có thể là những người mà doanh nghiệp mong đợi sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ. Nhóm thị trường này sẽ là giá trị tương lai của doanh nghiệp.
- Thị trường lý thuyết: Đây là thị trường bao gồm cả thị trường tiềm năng và thị trường thực tế. Thị trường lý thuyết cho phép các nhà đầu tư nhìn thấy khả năng của các doanh nghiệp và tiềm năng phát triển của họ trong tương lai.
V. Cấu trúc thị trường hiện nay
1. Cạnh tranh hoàn toàn
Cạnh tranh hoàn toàn bao gồm nhiều người bán và người mua lớn nhỏ. Ở đây, tất cả các sản phẩm trên thị trường đều giống nhau, và bất kỳ ai cũng có quyền ra vào thị trường một cách tự do mà không gặp bất kỳ trở ngại nào. Do đó, thị phần của mỗi doanh nghiệp rất nhỏ, không ai có thể tác động đến giá bán hàng hóa.
2. Cạnh tranh độc quyền
Mặc dù số lượng người bán và người mua khá lớn nhưng các sản phẩm ở đây rất khác nhau. Dựa trên sự khác biệt, chúng ta có thể đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của con người. Cấu trúc thị trường này cho phép người bán tính giá cao hơn để phù hợp với chủng loại.
3. Độc quyền hoàn toàn
Độc quyền hoàn toàn là cấu trúc thị trường trong đó chỉ có một người bán và một công ty kiểm soát toàn bộ thị trường. Ở đây, giá bán hoàn toàn do người bán quyết định và có thể rất cao, người mua không thể tác động vào giá này. Trong cấu trúc thị trường này, người mua hoàn toàn mất mọi ảnh hưởng. Tuy nhiên, thị trường này cực kỳ hiếm, và ở Việt Nam chỉ có những ngành do nhà nước cung cấp.
4. Độc quyền nhóm
Một số công ty trên thị trường ngày nay có cấu trúc độc tài, tức là chỉ có khoảng 3 đến 5 công ty có thể thống trị các thị trường độc tài này. Các nhà độc quyền quyết định số lượng và giá cả của sản phẩm được đưa vào thị trường, vì vậy những thay đổi sẽ ảnh hưởng lớn đến tổng cung của thị trường. Cơ cấu độc tài là cơ cấu mà các công ty khởi nghiệp khó hoặc không thể tham gia.
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin về thị trường là gì, phân loại và chức năng. Cảm ơn và hẹn gặp lại ở những bài viết tiếp theo nhé!
